ساخت گنبد _ مسکن مهر

ساخت گنبد _ مسکن مهر

گنبد مسکن مهر پردیس
کارفرما شرکت کوزو

قطر گنبد 9 متر ارتفاع 11.5

جنس : استیل نقره ایی 304

گنبد و گلدسته

متأسفانه در عصر ما هستند معمارانی که بدون هیچ اطلاعی از رمزپردازی های مسجد، در تعداد گلدسته ها و جهت آنها، اشتباه می کنند و هستند کسانی که هنوز نمی دانند که محراب در معماری ایرانی، نمادی از غار حراست و خیلی چیزهای دیگر را نمی دانند؛ ولی دست به طراحی ظریف ترین و پرمغزترین فضای معماری می زنند.

چرا باید در قم که مرکز مذهب تشیع است، مساجد تک گلدسته ای ساخته شوند؟ چرا باید در این شهر مساجدی بزرگ احداث گردند که حتی جهت قبله در آنها و در عناصر آنها رعایت نگردیده است و یا تک گلدسته ای هستند؟

چرا باید در مهد مشتاقان علی(ع) گلدسته های مسجد امام حسن عسگری(ع) با سبک معماری اهل تسنن مجوز ساخت بگیرند و در حال اجرا باشد؟ چرا باید بعضی از مراکز حساس ایران با چهار گلدسته در اطراف، اجرا گردد؟

مگر معماران یادشان رفته که چهار و شش مناره، تداعی کننده فهرنگ بیزانسی است که اول بار سیناس پاشا، معمار یونانی الاصل مسیحی برای ساخت مساجد عثمانی ها به کار گرفت. به طور کلی، اعراب و ترک ها از هنرهای تجسمی، نقاشی و معماری، بهره زیادی نداشتند.

با چنین زمنیه ای، معماری هنری بود که یونانی ها، سوری ها، قبطی ها و ایرانیان متخصص آن بودند. و به این ترتیب ، هنگامی که امیری مقتدر می خواست بنایی ایجاد کند و حاضر به پرداخت مبلغ زیادی هم بود، طبیعتاً افرادی را فرا می خواند که برجسته ترین معماران زمان آن بودند.

شهرت معماران و هنرمندان یونانی، ایرانی، سوری و قبطی، در مصر به حدی زیاد بود که مسلماً فرمانروایان ترک یا عرب، به معماران خود بسنده نمی کردند و از معماران دیگر نیز بهره می گرفتند. این گزینش، هنوز ادامه هم دارد و از راه مسابقات بین المللی یا مراجعه مستقیم امرای عرب به معماران غربی انجام می گیرد.

گنبد و گلدسته

با وجود معماری یونانی چون سینان پاشا، تحولی بزرگ در بناهای عثمانی در قسطنطنیه و ادرنه به وجود آورد، شبستان ها شکل مربع به خود گرفتند و گنبدها بزرگتر و بلندتر شدند. و چهار یا شش مناره نیز در اطراف بنا به وجود آمد و بناها ابتدا هشت ضعلی و سپس به دایره تبدیل شدند. سینان از معماران بزرگ دوره عثمانی است که یونانی الاصل و مسیحی بود و در سپاه عثمانی خدمت می کرد. سه مسجد شاهزاده و سلیمانیه شهر ادرنه، دو نیم گنبد شمالی و جنوبی را حذف و به جای آن، چهار گنبد اضافه کرد؛ سینان در این مسجد، چهارمناره را در چهار گوشه ی شبستان جای داد.

شاید ذهن و طبع حق ستیز و بهانه جوی بعضی از معماران غیر متعهد و ناآگاه بگوید که چرا معماران ایرانی در مرقد مطهر کاظمین، چهار گنبد ایجاد کرده اند و بعضی هم در جواب به طور ناآگاهانه بگویند که چون در آن مکان مقدس، دو امام، یعنی حضرت امام موسی کاظم (ع) و حضرت امام محمد تقی (ع) به خاک سپرده شده اند؛ چهار گلدسته گذاشته اند. در جواب باید گفت که به هیچ وجه، چنین نیست؛ مگر در سامرا، دو امام بزرگوار نداریم؛ پس چرا آن جا دو گلدسته است وچهار گلدسته نیست.

دلیل این است که در کاظمین دو گنبد داریم و چهار گلدسته، یعنی هر گنبد با دو گلدسته آن هم در جهت قبله کار می کند و در سامرا، فقط یک گنبد داریم؛ پس دو گلدسته نیاز بوده است که همان اجرا گردیده است.
به طور کلی، درست است که گنبد اولاً علامتی برای مسجد (نقش مونومانی و معنایی و شکوه سازی) دارد و ثانیاً برای نورگیری کافی مسجد مفید است و ثالثاً، پوششی استاتیکی، مقاوم و مناسب برای دهانه بزرگ است و رابعاً فضایی کافی برای هوای مناسب ایجاد می کند تا هنگام ازدحام، مشکلی پیش نیاید و از طرفی گلدسته، اولاً نقش مونومانی و معنایی و شکوه سازی و جهت یابی قبله و مأذنه دارد،

ولی نباید به گنبد و گلدسته، صرفاً به عنوان عناصر تأسیساتی و یا سازه ای نظر نمود؛ بلکه باید حق گنبد و گلدسته را در معماری اسلامی – ایرانی شناخت و از رمز پردازی های مسجد و دیگر مسائل کاربردی آن آگاه بود و آن گاه دست به طراحی مساجد زد.